Datagedreven ontwerpen

Datagedreven werken is méér dan een digitale toolset. Het is een nieuwe manier van kijken, samenwerken én ontwerpen. Binnen Haskoning werken we met partners als ProRail aan de toekomst van het spoor. En data speelt daarin een hoofdrol.

In de railsector zijn tekeningen al decennia hét hulpmiddel bij ontwerp en uitvoering. Van elektrotechniek tot spoorbouw: elke discipline kijkt vanuit zijn eigen expertise naar de ondergrond, installaties of bovenleidingen. Dat blijft zo. Maar als die tekeningen niet hetzelfde verhaal vertellen, ontstaan er fouten. En inefficiëntie. Of erger: onveilige situaties. 

Daarom stappen we over op datagedreven ontwerpen: één bron van waarheid, waar alle disciplines op werken. Functionele en fysieke data komen samen in modellen en tooling, waardoor we sneller, preciezer en betrouwbaarder kunnen ontwerpen.

Van inzicht naar impact

Bij datagedreven ontwerpen start elk project met de bestaande situatie: wat ligt er al buiten en hoe ligt het er precies bij? Die data vormen de basis om varianten te maken, optimalisaties door te voeren en veiligheid aan te tonen. Bijvoorbeeld via automatische berekeningen en tooling.

Zo werkten we in het ERTMS-programma mee aan de ontwikkeling van een tool voor hellingsegmentering. “Een trein moet weten welke hellingen eraan komen om op tijd te kunnen remmen. Maar je kunt niet alle ruwe data meesturen want dat is te veel. Segmenteren is monnikenwerk. Dus hebben we dat geautomatiseerd, samen met Sweco. Dat kan alleen als je datagedreven werkt,” vertelt Stuart.

Ook de datakwaliteit verbeteren hoort erbij. In een recent project vroeg ProRail ons de dataset van de Zeeuwse lijn te verbeteren. De oorspronkelijke data stamde uit 2013 en was onnauwkeurig. Door twee datasets te combineren en met tooling te controleren, konden we de bestaande situatie geautomatiseerd updaten: een cruciale stap richting veilige uitvoering.

Mensgerichte transformatie

Digitale transformatie gaat niet alleen over software. Het vraagt óók een andere manier van denken en samenwerken. Haskoning ontwikkelt software en tooling om bij te blijven in de sector en te voldoen aan de groeiende vraag van klanten zoals ProRail. Die speelt hierin een belangrijke rol: hun informatie- en projectmanagement stuurt actief op datagedreven werken, met impact in alle projectfasen.

Maar vertrouwen in die data komt niet vanzelf. “We vragen collega’s om op nieuwe manieren te werken en te vertrouwen op datasets in plaats van traditionele tekeningen. Dat vraagt tijd, uitleg én ondersteuning,” zegt Stuart. Daarom zetten we in op een mensgerichte aanpak.

Ruimte om zelf het verschil te maken

Binnen Haskoning zijn opleidingen, tools en ondersteuning ruim beschikbaar – maar het initiatief komt bewust vanuit de medewerker zelf. Geen opgelegde aanpak, maar ruimte voor natuurlijke verandering. “Niet de snelste manier van veranderen, maar wel een duurzame,” aldus Stuart.

Samen met collega’s zoeken we actief naar manieren om data tastbaar en relevant te maken. Door te laten zien hoe het hun werk verbetert. Door tooling te bouwen die werk uit handen neemt. En door te zorgen dat ontwerpen veiliger, efficiënter en consistenter worden. Zodat iedereen ervaart: dit helpt mij vooruit.

De stip op de horizon

We staan midden in de transitie. Ons digitale team groeit, net als de ervaring met datagedreven werken in railprojecten. En de ambitie? Die gaat verder. Stuart: “Ik droom van een holografische ontwerpdesk, waar alle disciplines real-time samenwerken. Eén dataset, één gedeeld ontwerp, met live updates. Technisch én mensgericht. Daar willen we naartoe.”